“Neemt u maar plaats”

Vandaag richten we ons op de evolutie van de antieke tandartsstoel. Wie had ooit gedacht bij de MuseumDepotShop oud tandarts-apparatuur te vinden? Wij waren al net zo verbaasd toen wij deze stukken aangeboden kregen. Vol enthousiasme zijn we in deze collectie van het Universiteitsmuseum Utrecht gedoken, waarvan we vandaag de eerste historische stukken in de shop plaatsen.

Hieronder gaan we kort in op de geschiedenis van de antieke tandartsstoel, die we illustreren aan de hand van onze nieuwe collectie. Voor wie niet zo blij wordt van de tandarts – en er al helemaal niet aan herinnerd wil worden door zo’n groot log meubel in huis te halen – hebben we natuurlijk ook nog iets leuks aan de collectie toegevoegd. Voor hen lichten we onderaan deze blog een paar andere zitmeubels uit.

Tandartsstoel van 500 jaar geleden

In de middeleeuwen had je nog niet de gespecialiseerde tandarts. Had je een rotte kies, dan werd deze wel even getrokken door de barbier. De barbier kennen wij nu als herenkapper die zich voornamelijk richt op het verzorgen van baarden en snorren, maar in de middeleeuwen had zijn werkterrein veel raakvlakken met dat van een chirurgijn. Aderlaten en kiezen trekken waren dagelijkse bezigheden voor de barbier-chirurgijn.

Bij de wat luxere barbierswinkels waren tot in de achttiende eeuw speciale stoelen aanwezig die het kiezen trekken wat vergemakkelijkte: een eenvoudige houten stoel met hoge rugleuning waarin een halvemaanvormige uitsparing was aangebracht. Een dergelijke antieke tandartsstoel was ideaal voor de barbier, voor de patiënt zal het niet erg comfortabel geweest zijn…

Technologie in de Antieke Tandartsstoel

De negentiende eeuw bracht echter grote veranderingen met zich mee. Op medisch gebied waren er grote doorbraken, er werden veel nieuwe instrumenten en hulpmiddelen ontwikkeld en er ontstonden voor eerst gespecialiseerde tandartspraktijken. De eenvoudige houten stoel met uitsparing voor de nek voldeed niet meer. Rond 1830 ontwierp de Engelsman James Snell de eerste mechanische tandartsstoel met een verstelbare zitting en rugleuning. Daar waar Snell’s ontwerp nog veel weg had van een eenvoudige fauteuil, werden de tandartsstoelen vanaf 1850 steeds omvangrijker met gietijzeren frames, fluwelen bekleding en verstelbare onderdelen.

Stel je voor dat je een behandeling onderging in de glamoureuze fluwelen stoel hierboven! De stoel doet erg victoriaans aan met zijn ijzeren frame op leeuwenpoten en zijn met rood fluweel beklede zitting en hoofdsteun. Hoewel deze stoel uit ca. 1892 nu bijna opgebruikt is en het fluweel wat liefde nodig heeft, moet het destijds een zeer rijke tandartspraktijk zijn geweest om dit soort apparatuur in huis te hebben.

In hoogte verstelbaar

In de jaren 1870 werden tandartsstoelen met een hydraulisch mechanisme geïntroduceerd. Tandartsen hadden nu de luxe om met een voetpedaal de patiënt hoger of lager te plaatsen, zo konden ze ervoor kiezen staand of zittend te werken. De chique, met leer beklede stoel op de foto hieronder heeft zo’n bijzonder pompsysteem. Zo bezien is deze antieke tandartsstoel best modern! De stoel is vervaardigd in Duitsland door het merk Lorenz Leipzig.

De cirkel rond

Vandaag de dag worden veel oude tandartsstoelen opgepimpt en gebruikt in moderne barber shops. Daarmee is de cirkel mooi rond: de tandartsstoel die oorspronkelijk tot leven kwam in de barbierswinkel, vindt na vele eeuwen een tweede leven, opnieuw bij de barbier.

Geen fan van de tandarts?

Voor degenen die er niet op zitten te wachten om dagelijks met het idee van een tandartsbezoek geconfronteerd te worden hebben we ook een interessante selectie meubilair uitgezocht. Hou je wel van vintage Deens design? Dan ben je hier ook op de goede plek! Vandaag hebben we buisframe stoelen van het Deense merk Randers aan onze collectie toegevoegd. Deze stoelen komen uit het Museon, net als de bijpassende prullenmanden van hetzelfde merk.

Hierboven zie je een paar van de stoelen. We hebben zowel zwarte als grijze stoelen in de collectie, waarbij een metalen buisframe een houten zitting en leuning draagt. De stoel is een echte klassieker: het model genaamd ‘Højde 001’ werd ontworpen in 1969 en raakt nooit uit de mode.

Naast de stoelen die vandaag nieuw zijn toegevoegd hebben we nog een bijzondere Randers stoel in de shop staan. Qua model lijkt hij erg op de stoelen hierboven. Dit exemplaar heeft echter een metalen zitting en leuning met ronde uitsparingen.

Een klassiek meubelstuk

Ben je meer van de klassieke meubels? Dan hebben we ook voor jou een pareltje. Wat dacht je van het schattige mahoniehouten bijzettafeltje met gecontourneerd blad? Een leuk en eenvoudig stukje antiek dat in elk interieur zijn plekje wel kan vinden.

Daarnaast hebben we ook een stoel met wat meer pit. De rug- en armleuningen zijn prachtig gedecoreerd met gedetailleerd houtsnijwerk, waarin festoenen, acanthusbladeren en sierlijke krullen elkaar afwisselen.

We hopen dat je iets leuks hebt gezien tussen de stukken die we vandaag hebben uitgelicht. Natuurlijk is dit lang niet alles wat vandaag in de shop is gezet, via deze link kan je alle nieuwe producten bekijken!