Een gastblog van het Amsterdam Pipe Museum

Tijd voor verzamelingen

De onverhoopte december-januari lockdown werd deels gevuld met Kerst en Oud-en-Nieuw, maar we kunnen niet alle avonden kerstkransjes- en oliebollen-etend voor de tv blijven zitten. Helemaal nu januari is begonnen en we een frisse start willen maken met onze goede voornemens. Voor veel mensen is dit dan wellicht een mooie tijd om een oude verzameling weer nieuw leven in te blazen.

Het Amsterdam Pipe Museum biedt deze maand keus uit een heel aantal setjes pijpen en andere leuke dingen zoals luciferboekjes. De kleipijp is wel bekend als bodemvondst, niet alleen in de archeologische wereld, maar feitelijk voor iedereen die buiten wandelt. Let eens op slootkanten, net geploegde akkers, parken en bouwplaatsen. Overal kan je ze tegenkomen en zelf uit de grond halen. Enkele gesorteerde verzamelingen komen nu in de verkoop. Niet alleen pijpenkoppen, maar ook doosjes vol met pijpenstelen die allemaal een opschrift hebben. Die kom je dan weer niet zo vaak tegen!

Daarnaast komen er ook pijpenkoppen online die allemaal voorzien zijn van een soort schelpversiering over de onderhelft van de kop. We noemen deze afgeronde lobben ook wel ‘knorren’, vandaar de term ‘knorrenpijpen’. Deze pijpen waren erg populair in de 18^de eeuw.

Voor de echte liefhebber is er een grote partij opgegraven pijpen van één specifieke locatie, een gehucht in de kop van Noord-Holland, Westeinde geheten, tegen Enkhuizen. Die vondst is scherp gedateerd rond 1630 en bevat louter lokaal gemaakte pijpen. Modellen en merken dus die je nergens anders in Nederland zult vinden. Zelden komen uit een put zoveel fragmenten van barok- en Jonaspijpen, waar de kenner bij wijze van spreken ‘een moord voor doet’.

Daarnaast is er keus uit een variatie aan luciferboekjes. Dit was al in de jaren 1960 een populair verzamelobject, want veel winkels en bedrijven gaven ze weg als reclame. De opdruk laat zien waar ze vandaan komen. We hebben series van Nederlandse bedrijven, Nederlandse restaurants en hotels. Nog meer bijzonder zijn de serie met hotels in de Verenigde Staten, allemaal uit de jaren ’60 en ‘70 van de vorige eeuw. Best bijzonder dat ze zo lang bewaard zijn! De lucifers zitten er in bijna alle gevallen nog in.