Curieuze pareltjes uit Schiedam

Deze week hebben we nieuwe museale items uit het Bijbels Museum en Stedelijk Museum Schiedam toegevoegd. Van deze musea zijn al heel wat interessante stukken in de shop verschenen, daar voegen we nu nog een paar prachtige objecten aan toe! Met deze blog zetten we een paar curieuze pareltjes uit het Stedelijk Museum Schiedam in de spotlights. Lees snel verder als je benieuwd bent wat nou eigenlijk een lithophane is en hoe een raamspuit werkt!

Naaitafeltje uit 1860

Dit tafeltje is een mooi voorbeeld van een verfijnd stukje antiek die een sfeer van luxe meebrengt voor je interieur. Het meubel is uitgevoerd in de neo-rococo stijl. Rond het midden van de 19de eeuw kwam deze stijl in zwang, men greep terug op decoratieve vormen die een eeuw eerder met name in Frankrijk erg populair waren. Een veel gebruikt element is de rocaille, dit is een a-symmetrisch siermotief dat doet denken aan de grillige vormen van schelpen en rotsen.

Aan de voorzijde van het naaitafeltje zien we het rocaille motief terugkomen. In verdiept reliëf is in het midden een c-voluut uitgesneden met een grillige, schelp-achtige rand. De ornamenten zijn – net als de poten en de rand van het tafelblad – zwart geverfd, wat het hout de luxe uitstraling geeft van het destijds kostbare ebbenhout. Het blad van de tafel is vervaardigd uit notenhout, afgewerkt met wortelfineer.

Het verfijnde meubel ademt de sfeer en grandeur van vervlogen tijden. Hoewel het in zijn oorspronkelijke functie misschien niet meer een toevoeging vormt tot een hedendaags interieur, kan het wel goed dienst doen als bijzettafeltje of zelfs nachtkastje. Wie wil nu niet zo’n prachtig stukje antiek in huis?!

Lithophane

De lithophane kan eigenlijk beschreven worden als een ‘gadget’ uit de 19de eeuw. Het is een type kunstwerkje dat werd ontwikkeld in de jaren 1820 in Europa. Op een heel dun stukje doorschijnend porselein werd in reliëf een voorstelling gemaakt. In daglicht is het nauwelijks zichtbaar, maar wanneer er een lichtbron achter de plaat wordt geplaatst is voorstelling ineens duidelijk aanwezig. De bewegende lichtbron maakte de drie-dimensionale lithophane veel interessanter om naar te kijken dan een gewone ‘platte’ prent.

In onze collectie hebben we een prachtig exemplaar uit 1850. Op een flinterdun porseleinen plaatje is een een fluitspeler afgebeeld. De figuur zit op een hek en rechts van hem, op de grond, zit een hondje. Het plaatje is gestoken in een gietijzeren ajour uitgewerkte lijst. Aan de achterzijde is ruimte om een kaars te plaatsen. Wanneer een kaars aangestoken wordt komt de scene met de fluitspeler helemaal tot leven!

Raamspuit

Een bijzonder gebruiksvoorwerp is de messing raamspuit. Eind 19de eeuw had elk bemiddeld huishouden wel een raamspuit in huis. Maar waar hoe werkt zo’n ding nou eigenlijk?

Een raamspuit was een hulpmiddel om makkelijker hoge ramen schoon te kunnen maken. De raamspuit plaatste men in een emmer of bak gevuld met water. Met de houten hendel kon water opgepompt worden, vervolgens kwam uit het andere uiteinde van de spuit een straal water die op het raam gericht werd. Doordat er verschillende maten raamspuiten verkrijgbaar waren kon je zelfs de hoogste ramen bereiken!

Moderateurlamp

Een moderateurlamp is een type olielamp waarbij een mechanisme met een veer ervoor zorgt dat er olie naar boven wordt gevoerd. In de lamp was een ‘moderateur’ aanwezig, een soort pen die de opening van de olietoevoer gedeeltelijk afsloot. Te veel aan olie ging zo terug in het reservoir, hierdoor was dit type lamp erg zuinig in het gebruik.

De moderateurlamp was niet alleen door zijn zuinigheid populair in de 19de eeuw, ook het zachte witte licht dat de lamp creëerde en de relatieve veiligheid maakte het een geliefd model dat zelfs tot ruim in de 20ste eeuw gebruikt werd.

Vandaag plaatsen we een zeer fraai model in de shop. De lamp is vervaardigd uit lood en messing en heeft een mooie donkere gouden gloed. Op de buik zijn aan twee zijden in reliëf twee vogels op een tak weergegeven voor een landschap, daarnaast is de lamp rijkelijk versierd met florale motieven. De lamp dateert uit ca. 1850-1870 en vormt een mooi decoratief item voor de liefhebber.